تعریف:
تاندینوپاتی‌های شانه به گروهی از اختلالات التهابی و دژنراتیو تاندون‌های اطراف مفصل شانه اطلاق می‌شود که شایع‌ترین آن‌ها شامل تاندینوپاتی عضلات روتاتور کاف (به‌ویژه سوپرااسپیناتوس)، بای‌سپس براکی و ساب‌اسکاپولاریس است. این اختلالات به دلیل استفاده بیش‌از‌حد، ضربه‌های مزمن، یا تغییرات دژنراتیو ایجاد می‌شوند.
انواع شایع:
- تاندینوپاتی سوپرااسپیناتوس
- تاندینوپاتی تاندون لانگ هد بای‌سپس
- تاندینوپاتی ساب‌اسکاپولاریس
- تاندینوپاتی اینفرااسپیناتوس
علت‌ها و عوامل خطر:
- استفاده مکرر از شانه در بالای سر (Overhead activity)
- حرکات تکراری یا بارگذاری بیش از حد بر روی عضلات شانه
- ضعف عضلات تثبیت‌کننده کتف
- اختلال در الگوی حرکتی اسکاپولوتوراسیک
- بالا رفتن سن و تغییرات دژنراتیو تاندون‌ها
علائم بالینی:
- درد موضعی در قدام یا جانب شانه، به‌ویژه هنگام بالا بردن دست
- ضعف عضلات در دامنه‌های خاص حرکتی
- درد شبانه، به‌ویژه هنگام خوابیدن روی شانه‌ی درگیر
- حساسیت به لمس در ناحیه تاندون درگیر
- کاهش دامنه حرکتی فعال
تشخیص:
- شرح حال و معاینه بالینی دقیق
- تست‌های افتراقی مانند Neer و Hawkins-Kennedy برای بررسی ایمپینجمنت
- تست مقاومت ایزومتریک برای هر عضله
- MRI یا سونوگرافی برای بررسی ضخامت تاندون، التهاب یا پارگی جزئی/کامل
درمان فیزیوتراپی:
1. فاز حاد:
- استراحت نسبی و پرهیز از فعالیت‌های تشدیدکننده
- استفاده از یخ یا اولتراسوند برای کاهش التهاب
- مدالیته‌هایی مانند TENS یا لیزر کم‌توان
2. فاز تحت‌حاد:
- تمرینات دامنه حرکتی و کششی ملایم
- تمرینات تقویتی ایزومتریک برای عضله درگیر
- اصلاح الگوی حرکتی کتف
3. فاز مزمن:
- تمرینات تقویتی پیشرونده برای عضلات روتاتور کاف و کتف
- تمرینات حس عمقی و کنترل عصبی-عضلانی
- بازگشت تدریجی به فعالیت‌های عملکردی یا ورزشی
درمان‌های مکمل:
- درای نیدلینگ نقاط ماشه‌ای در عضلات اطراف شانه
- تکنیک‌های موبیلیزاسیون مفصل گلنوهومرال و اسکاپولا
- تیپینگ کتف یا شانه برای کمک به اصلاح حرکت
- تمرینات در آب برای کاهش بار وارد بر تاندون‌ها
پیش‌آگهی:
- در بیشتر بیماران، بهبود کامل یا قابل توجه با فیزیوتراپی اصولی ظرف چند هفته تا چند ماه حاصل می‌شود.
- در موارد مزمن یا مقاوم، تزریق کورتیکواستروئید یا شاک‌ویو ممکن است توصیه شود.